Nói đến xuất nhập khẩu chúng ta thường hay liên tưởng đến hoạt động đưa hàng hóa ra/ vào lãnh thổ Việt Nam, tuy nhiên vậy chưa đúng hoàn toàn. Bởi xuất nhập khẩu còn bao gồm cả hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ, hàng hóa làm thủ tục thông quan nhưng chỉ di chuyển trong lãnh thổ Việt Nam
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ là gì? Thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ và ưu nhược điểm của hình thức xuất nhập khẩu tại chỗ,…
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ là gì? Thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ và ưu nhược điểm của hình thức xuất nhập khẩu tại chỗ,…
1. Xuất Nhập Khẩu Tại Chỗ Là Gì?
Theo đó, thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ là trường hợp hàng hóa được sản xuất phục vụ cho một thương nhân nước ngoài, nhưng hàng hóa sẽ được giao hàng tại Việt Nam cho một đơn vị theo chỉ định của thương nhân nước ngoài, thông thường là tại khu phi thuế quan.
Đối với hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ, Doanh nghiệp xuất khẩu bao gồm doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Xuất nhập khẩu tại chỗ trong tiếng Anh là On-spot export and import là việc nhà xuất khẩu ở Việt Nam bán hàng cho thương nhân nước ngoài, và được nhà nhập khẩu chỉ định giao hàng cho một đơn vị khác trên lãnh thổ Việt Nam.
Như vậy, xuất khẩu tại chỗ cần 3 yếu tố:
1. Bán hàng (xuất khẩu) cho thương nhân nước ngoài
2. Địa điểm giao hàng tại Việt Nam
3. Thông tin người nhận hàng do người mua hàng nước ngoài cung cấp
Khi hội tụ đầy đủ 3 yếu tố trên thì hoạt động xuất nhập khẩu đó được coi là xuất nhập khẩu tại chỗ.
Một số quy định về xuất nhập khẩu tại chỗ doanh nghiệp cần lưu ý như
“- Sản phẩm gia công; máy móc, thiết bị thuê hoặc mượn; nguyên liệu, vật tư dư thừa; phế liệu, phế phẩm thuộc hợp đồng gia công.
– Hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp nội địa với doanh nghiệp chế xuất, doanh nghiệp trong khu phi thuế quan.
– Hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp Việt Nam với tổ chức, cá nhân nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam và được thương nhân nước ngoài chỉ định giao, nhận hàng hóa với doanh nghiệp khác tại Việt Nam.” (Nội dung này căn cứ theo khoản 1 Điều 35 Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ)
Ví dụ về xuất khẩu/ nhập khẩu tại chỗ
Lấy ví dụ một cách dễ hiểu như: Công ty A (Việt Nam) làm thủ tục xuất khẩu tại chỗ và Công ty B (Việt Nam) nhận hàng từ công ty A và làm thủ tục nhập khẩu như bình thường và vận chuyển hàng về khu công nghiệp, khu chế xuất.
2. Lợi Ích Xuất Nhập Khẩu Tại Chỗ
Xuất nhập khẩu tại chỗ mang lại nhiều lợi ích đặc biệt đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Với sự tiện lợi, nhanh chóng, xuất nhập khẩu tại chỗ đang có những ưu điểm như sau:
+ Với đặc điểm là xuất nhập khẩu tại chỗ nên tiết kiệm khá nhiều chi phí cho doanh nghiệp đặc biệt là chi phí vận chuyển, và các loại phụ phí phát sinh khi làm vận chuyển, thủ tục hải quan.
+ Vì không phải vận chuyển quốc tế như các hình thức xuất nhập khẩu khác nên tiết kiệm thời gian vận chuyển, hàng giao nhanh và đảm bảo hàng hóa được an toàn. Tiến độ công việc vì vậy cũng sẽ nhanh hơn.
+ Chủ doanh nghiệp hưởng được nhiều ưu đãi về thuế xuất,…
+ Cuối cùng, hạn chế được nhiều rủi ro trong xuất nhập khẩu, không tốn kém các chi phí cho bảo hiểm hàng hóa.
3. Các Loại Hàng Hóa Xuất Nhập Khẩu Tại Chỗ
Những hàng hóa thường được làm thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ gồm các loại hàng hóa như thế nào ?
Theo Điều 86 – Thông tư số 38/2015/TT-BTC về “Thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ” thì hàng hóa xuất khẩu tại chỗ bao gồm 3 loại phổ biến như sau:
1/ Các sản phẩm gia công; máy móc, thiết bị thuê hoặc mượn; nguyên liệu, vật tư dư thừa; phế liệu, phế phẩm thuộc hợp đồng gia công theo quy định tại khoản 3 Điều 32 Nghị định số 187/2013/NĐ-CP;
2/ Hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp nội địa với doanh nghiệp chế xuất, doanh nghiệp trong khu phi thuế quan;
3/ Hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp Việt Nam với tổ chức, cá nhân nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam và được thương nhân nước ngoài chỉ định giao, nhận hàng hóa với doanh nghiệp khác tại Việt Nam.
4. Thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ, hướng dẫn mở tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ
Khi làm thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ, doanh nghiệp cần xác định chính xác mã loại hình để lên tờ khai hải quan.
Các mã loại hình trong xuất nhập khẩu tại chỗ thường là mã:
Mã loại hình A42: chuyển tiêu thụ nội địa khác.
Mã loại hình E23: Nhập nguyên liệu gia công từ hợp đồng khác chuyển sang.
Mã loại hình E41: Nhập sản phẩm thuê gia công ở nước ngoài.
Mã loại hình E21: Nhập nguyên liệu để gia công cho thương nhân nước ngoài.
Để hiểu rõ về thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ, cần phân ra công việc của nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu & cơ quan hải quan
Đối với người xuất khẩu
+ Bước 1: Người kê khai sẽ điền đầy đủ thông tin được yêu cầu trên tờ khai hàng hoá xuất khẩu và khai vận chuyển kết hợp, mã địa điểm của Chi cục Hải quan làm thủ tục hải quan nhập khẩu phải ghi rõ và chính xác vào ô “Điểm đích cho vận chuyển bảo thuế”.
+ Bước 2: Người xuất khẩu sẽ thực hiện thủ tục xuất khẩu hàng hóa theo quy định hoặc hướng dẫn của cơ quan.
+ Bước 3: Sau khi hàng hóa xuất khẩu đã được thông quan thì tiến hành giao kiện hàng đến cho người nhập khẩu.
Đối với người nhập khẩu
+ Bước 1: Người nhập khẩu phải khai thông tin trên tờ khai hàng hóa nhập khẩu, lưu ý cần ghi rõ số tờ khai hàng hóa xuất khẩu tại chỗ tương ứng tại ô “Phần ghi chú” trên tờ khai hàng hóa nhập khẩu. Ở bước này bạn phải tiến hành thực hiện nghiêm túc theo đúng thời hạn quy định.
+ Bước 2: Thực hiện thủ tục nhập khẩu hàng hóa chính xác, đúng thời hạn theo quy định.
Đối với cơ quan hải quan làm thủ tục xuất khẩu
Cơ quan Hải quan tiếp nhận thủ tục xuất khẩu tại chỗ có những trách nhiệm sau trong quá trình doanh nghiệp mở tờ khai hải quan:
Bước 1: Thực hiện thủ tục hải quan với hàng hóa xuất khẩu theo đúng quy định tại Chương II của Thông tư 38/2015/TT-BTC.
Bước 2: Sau khi thông quan tờ khai hàng hóa xuất khẩu tại chỗ, cần theo dõi thủ tục nhập khẩu tại chỗ đã thực hiện hay chưa. Nếu vẫn chưa thực hiện thì thông báo cho Chi cục Hải quan nơi dự kiến làm thủ tục nhập khẩu (theo nội dung người xuất khẩu đã ghi trong trong ô “Điểm đích cho vận chuyển bảo thuế” trên tờ khai) để quản lý, theo dõi, và đôn đốc người nhập khẩu tại chỗ thực hiện thủ tục hải quan.
Đối với cơ quan Hải quan làm thủ tục nhập khẩu
+ Bước 1: Cơ quan hải quan sẽ theo dõi giấy tờ khai hàng hóa xuất khẩu tại chỗ, nếu chứng từ đã hoàn thành đầy đủ thì tiến hành thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ.
+ Bước 2: Tiếp nhận và kiểm tra thông tin được kê khai dựa trên kết quả phân luồng của Hệ thống hải quan.
+ Bước 3: Dựa theo chỉ định của thương nhân nước ngoài thì hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ sẽ được tổng hợp hàng tháng và lập danh sách các tờ khai hàng hóa nhập khẩu tại chỗ đã được thông quan.
Hồ sơ hải quan xuất nhập khẩu tại chỗ
Để làm hồ sơ hải quan đối với hàng xuất nhập khẩu tại chỗ, doanh nghiệp cần tìm hiểu trước các quy định về hải quan của hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ.
Hiện nay, thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu tại chỗ đã được nêu rõ trong các văn bản pháp luật:
+ Nghị định số 08/2015/NĐ-CP.
+ Thông tư số 38/2015/TT-BTC.
Theo quy định về xuất nhập khẩu tại chỗ, doanh nghiệp phải chuẩn bị hồ sơ trình lên hải quan với đầy đủ các chứng từ sau:
+ Tờ khai hải quan: sau khi lên tờ khai hải quan trên phần mềm, doanh nghiệp sẽ được trả kết quả tờ khai đã phân luồng, doanh nghiệp sẽ in twof khai này để làm thủ tục hải quan.
+ Hợp đồng mua bán.
+ Hoá đơn thương mại.
+ Kiểm tra chất lượng tỏng trường hợp mặt hàng có tên trong danh mục phải tiến hành kiểm tra chuyên ngành.
+ Chứng từ vận tải.
+ Các chứng từ khác nếu có.
5. Lưu ý khi làm thủ tục hải quan mở tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ
Xuất nhập khẩu tại chỗ có rất nhiều ưu điểm, nhưng để hoạt động này diễn ra suôn sẻ, doanh nghiệp cần lưu ý những điều sau đây khi làm thủ tục hải quan mở tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ:
Tờ khai hải quan sau khi được đăng ký thì chỉ có có giá trị làm thủ tục hải quan trong thời hạn 15 ngày.
Trường hợp hợp hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ có chỉ định của thương nhân nước ngoài, hàng tháng, đơn vị nhập khẩu tại chỗ phải tổng hợp và lập danh sách tờ khai đã được thông quan theo mẫu 20/TKXNTC/GSQL phụ lục V ban hành kèm theo Thông tư 38/2015/TT-BTC và gửi danh sách tờ khai này tới cơ quan thuế quản lý trực tiếp.
Khi khai báo thông tin hàng hóa để mở tờ khai hải quan xuất nhập khẩu tại chỗ phải đảm bảo tính chính xác về thời gian trong hợp đồng mua bán đã ký và đúng theo trình tự pháp luật.
Với những trường hợp đặc biệt như bên làm thủ tục hải quan là doanh nghiệp được ưu tiên (doanh nghiệp luồng siêu xanh), đối tác với doanh nghiệp ưu tiên, doanh nghiệp tuân thủ luật hải quan hoặc là đối tác với doanh nghiệp cũng tuân thủ luật hải quan thực hiện xuất nhập khẩu tại chỗ nhiều lần trong một thời gian nhất định (cùng một hợp đồng, cùng người mua và người bán) thì được phép giao hàng trước và làm thủ tục mở tờ khai hải quan sau, tuy nhiên thời gian khai báo hải quan không được quá 30 ngày kể từ thời điểm giao nhận hàng.
Người khai hải quan được phép đăng ký mở tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ duy nhất tại 01 Chi cục Hải quan thuận tiện nhất.
Trường hợp tờ khai xuất, nhập khẩu cùng mở tại một cơ quan hải quan mà tờ khai xuất khẩu được phân luồng đỏ, đã kiểm tra hàng hóa thực tế và hoàn thành thủ tục khai báo thông quan thì tờ khai nhập khẩu có thể được miễn kiểm tra hàng hóa thực tế theo quy định.
Trường hợp quá hạn mở tờ khai nhập khẩu đối ứng thì phải chịu hình thức xử phạt vi phạm theo khoản 3 Điều 1 Nghị định số 45/2016/NĐ-CP.
